Bijna iedereen die ik ken heeft een tijdje in Amsterdam gewoond. Nogal eens gingen ze in hun jonge jaren en verlieten ze later de stad ook weer. Maar ik, ik heb nog nooit in Amsterdam gewoond! Tot nu toe dan. Want nu, half februari 2021, zijn wij hier aangekomen en we blijven een maand in de Mercatorbuurt wonen. Ik ben heel blij: want wat kan nu je meer wensen in coronatijd dan een geleend huisje vlakbij het Mercatorplein.
Eerste dag
Het geleende huis ziet er schoon en fris uit, het uitpakken is zo gebeurd en wij gaan dus wandelen. In Erasmuspark wordt er geschaatst en gevoetbald op het ijs. Ik ben blij om zo veel blije mensen te zien. Ik zie ook diverse mensen joggen. Ik ben verbaasd: niet alleen dat ze tussen het verkeer gaan lopen maar vooral ook omdat het echt heel glad is vandaag. We zien sowieso meer mensen hier in een uurtje dan in Geldrop in drie dagen tijd. Ik houd wel van drukte. En heb het gemist het afgelopen jaar.
Terug in ons huis kijken we op funda wat die huizen die we gezien hebben kosten. Dat valt niet mee … Twee of driekamerwoningen kosten minimaal 3 ton en vaak een half miljoen. We verbazen ons er ook over dat alle woningen hier trappen hebben, vaal veel trappen en nog steil ook. Hoe moet dat als de bewoners oud worden? Wellicht dat Amsterdammers van lieverlee ook op leeftijd nog trappen kunnen klimmen?
Nu is het donker. Even wennen (voor ons dorpelingen) is dat je zo het huis van de overburen in kan kijken. Leuk is dat er zo veel te zien is hier. Ik heb al wel een uur voor het raam gestaan.
De afgelopen weken las ik ‘Nachttrein naar Lissabon’ van Pascal Mercier. De hoofdpersoon, al tientallen jaren leraar oude talen op een Gymnasium, vertrekt opeens naar Lissabon. Weg uit het leven dat je hebt, dat doen wij nu ook. Het is goed om dat af en toe te doen en om te ervaren hoe je van een afstandje kijkt naar wat je thuis hebt en doet. Is dat nog wel wat je echt het allerliefste wil? Of wordt het tijd voorziet anders?
‘Onze’ buurt, de Mercatorbuurt
Deze buurt heeft stijl. Ik kwam hier jaren geleden al eens en ik was meteen gecharmeerd. De gebouwen hier swingen, met hun gebogen muren en daken. En het heeft ook iets eindeloos, doordat er hele straat lang hetzelfde ontwerp wordt herhaald. Op de foto van de Hoofdweg zie je wat ik bedoel. Ik wist het toen nog niet, maar de stijl van deze buurt heeft een naam en wel een heel bekende, nl. Amsterdamse School. Begin vorige eeuw is er in Amsterdam en ook daarbuiten heel veel gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School.
Mooie gebouwen in deze buurt zijn o.a. de onderstaande vijf. Je ziet ze ook op de foto’s.
- Midwest, Cabralstraat, was een lagere school, het is nu ‘sociale onderneming’.
- In de Bethelkerk aan de Cabotstraat zit nu Maranatha Ministries, volgens mij een religieus iets.
- In de Chassékerk zit nu een dansstudio en een hotel, het Chassé hotel, dat zo’n 160 euro per nacht kost.
- De Jeruzalemkerk aan de Jan Maijenstraat, uit 1929. Deze kerk is nog steeds kerk en wel van Protestantse Kerk Nederland.
- Het Sieraad is gebouwd als Ambachtsschool in de stijl van de Amsterdamse School. De vakken die hier werden onderwezen waren scheepsbouw, elektriciteit, hout- en metaalbewerking. Het gebouw heet Het Sieraad maar is ook zeker een sieraad. Nu is er een o.a. café-restaurant en volwassenenonderwijs.
Jeruzalemkerk 
Chassé hotel 
detail Het Sieraad
En er is hier dus, je las het al hierboven, ook een park. Het Erasmuspark is niet groot, heeft een gezellige kiosk (‘Terrasmus’) en er wordt gesport, gepicknickt en simpelweg rondgehangen.
En een plein is er ook: het Mercatorplein. Met mooie, nogal on-Nederlandse arcades. Er zijn daar allerlei winkels en die zijn op een of andere manier veel goedkoper dan de winkels thuis.
Op de straten hier zie je nogal wat vrouwen met lange jassen en hoofddoeken. Ik denk dat ze van Marokkaanse komaf zijn. Via de site van O+S Amsterdam vind ik uit dat er hier inderdaad veel Marokkanen wonen: van alle inwoners van de Van Galenbuurt en de buurt Hoofdweg e.o. is ruim 13% van Marokkaanse afkomst. Zo’n 7% is van Turkse afkomst en in totaal is ruim 40% van niet-westerse afkomst.
Naast de andere kleding van de vrouwen maakt deze bevolkingssamenstelling ook dat je hier andere, vooral Turkse, winkels en eettentjes hebt. En het maakt ook dat er nu eens niet zo vaak aan mijn man (van Iraanse komaf) wordt gevraagd: “Wat zegt u?”.
Op de foto hieronder zie je de Westermoskee, Turks en geopend in 2015.
In de maand dat wij hier wonen, is een schrijfster uit de naastgelegen Kolenkitbuurt bekend en nog bekender geworden. Het is Lale Gül. Zij heeft een boek geschreven, ‘Ik ga leven’, en dat boek schetst een verontrustend beeld van het leven van een Turks gezin hier in Amsterdam.
Verontrustend, vanwege het enorme verschil tussen hun cultuur en die van de meeste Nederlanders. Verontrustend ook omdat de familie het voor hun kinderen, en dan met name voor de meisjes, bijna onmogelijk maakt om hun eigen keuzes te maken. Een confronterend boek! Lale Gül vertelt heel veel: veel wetenswaardigheden over het leven van een Turks gezin, haar mening over politiek, passages over haar zelf. Leuk is dat Gül een heel eigen schrijfstijl heeft, met soms straattaal en soms juist weer lange zinnen en moeilijke woorden.
Lees meer verhalen over wat wij in onze maand Amsterdam deden.