Je wilt Iraanse boeken lezen. Misschien ga je op reis naar Iran. Maar misschien ook niet en heb je om andere redenen belangstelling voor dit land. Hoe dan ook, er is keuze genoeg. Klassieke Perzische literaire werken zijn vertaald in het Engels en in het Nederlands. Kader Abdolah, Iraniër in Nederland, heeft heel veel boeken geschreven. Zo ook Iraniërs in de VS, zoals Gina Nahai en Anita Amirrezvani. Ikzelf heb ik de loop der jaren heel wat ‘Iraanse’ boeken gelezen. Vaak met plezier, maar soms ook met de handen in het haar.
Hieronder lees je mijn bevindingen.
Over Iran, geschreven in Nederland
Bijna iedereen in Nederland kent Kader Abdolah wel. Hij woont sinds 1988 in ons land en heeft een hele serie boeken geschreven. Zijn boeken zijn geschreven voor een Westers publiek. Maar is dat een bezwaar? Dat hoeft niet. Het wordt wel vervelend als schrijvers een al te exotisch en niet realistisch beeld van een land gaan schetsen. Een heel mooi Nederlands boek over Iran is het boek van Springer. Alle boeken van Springer zijn juweeltjes en dit boek is geen uitzondering. Het recent verschenen boek van Rezazadeh daarentegen kan ik helemaal niet waarderen.
De reis van de lege flessen, Kader Abdolah, 1997
Over het contact van de Iraanse vluchteling Bolfazl met zijn buurman René. Alsmaar doen René en allerlei andere dingen Bolfazl denken aan de verhalen uit zijn vaderland. Het boek heet “De reis van de lege flessen” vanwege de lege (wijn-)flessen in het huis van de opa van Bolfazl. De flessen hebben een etiket waarop staat wanneer en ter ere waarvan ze leeg gedronken zijn. Als opa dood is, gooit oma de flessen in de rivier en zo begint de reis van de lege flessen.
Dit boek is ok, maar haalt het niet bij dat andere boek van Kader Abdolah, “Spijkerschrift”. Spijkerschrift is uit 2000, De lege flessen uit 1997. te koop via bol.com
Spijkerschrift, Kader Abdolah, 2000
Een spannend en interessant boek. Er wordt best veel verteld over Iran en de Iraanse geschiedenis. Het boek is deels autobiografisch, maar welk deel wel en welk deel niet bleef voor mij onduidelijk.
Opmerkelijk vond ik dat de hoofdpersoon, vanwege dat hij bij het communistische verzet was, zijn familie in de steek liet. Hij kon niet bij hen op bezoek, vanwege het gevaar dan opgepakt te worden (?). Ook liet hij zijn vader, zonder dat die de gevolgen kon overzien, voor het verzet werken. te koop via bol.com
Het huis van de moskee, Kader Abdolah, 2005
Een spannend en makkelijk te lezen boek over de periode voor en na de Islamitische revolutie. Ik vind dat hij nogal zonnig is over het tijdperk van de sjah (ook toen waren er martelingen en politieke gevangenen). Kader Abdolah beschrijft so wie so de gebeurtenissen bijna alsof het een sprookje is. Hij staat niet te lang stil bij de emoties van de hoofdrolspelers. Dat gezegd hebbende, is dit een heel interessant en toegankelijk boek. te koop via bol.com
Salam Europa!, Kader Abdolah, 2016
Kader Abdolah vertelt in ‘Salam Europa!’ nog een keer het verhaal van de reis die sjah Naser ed-Din Kadjar eind 19de eeuw door Europa maakte. Nog een keer want de sjah zelf heeft het ook allemaal in zijn dagboek beschreven. Dat dagboek is ook in het Nederlands vertaald: Nasreddin, Sjah, ‘Een Harem in Bismarcks Rijk – Het vermakelijke reisjournaal van Nasreddin Sjah’. En dan is voor mij de vraag of ik achteraf bezien niet liever het dagboek van de sjah zelf had gelezen. Overigens weet ik niet of het boek nog verkrijgbaar is.
Hoe dan ook, het verhaal van de reis van Naser ed-Din is zeer de moeite waard. De sjah bezoekt diverse landen, ook Nederland, en het is grappig om te lezen hoe hij van ene in de andere verbazing valt. Tijdens het lezen stelde ik mezelf vaak de vraag ‘feit of fictie?’. Bijvoorbeeld: bestond er echt een Banou?
Een tweede verhaal in ‘Salam Europa!’ is het verhaal van Sjeed Djamal, docent oriëntalistiek aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is de verteller in dit boek. En hij vertelt niet alleen het verhaal van de reis van de sjah, maar hij vertelt ook over recente gebeurtenissen. Zoals de toestroom van Syrische vluchtelingen, de aanrandingen op oudejaarsavond in Keulen, de rellen in Geldermalsen en nog veel meer. te koop via bol.com
Teheran, een zwanezang, F. Springer, 1991
Een prachtig boek! Het gaat over de ondergang van de sjah van Iran. Wat ik heel belangrijk vind is dat een boek grappig is en dit boek is dat. Het boek geeft een geloofwaardig beeld van de sjah, de mensen in Iran en de omstandigheden. De historische feiten heeft Springer, heb ik uit betrouwbare bron vernomen, ook helemaal juist. te koop via bol.com
De hemel is altijd paars, Sholeh Rezazadeh, 2021
Arghavan heeft een winkeltje met tweedehands spulletjes in Amsterdam. Ze komt oorspronkelijk uit Iran. Ze ontmoet Mees en heeft verwachtingen over hun relatie. Ze maakt vrienden, Johan en Anna. Arghavan denkt nog vaak aan haar jeugd. Haar herinneringen zijn mooi (de uitstapjes met haar vader) en lelijk (zijn opiumverslaving).
Mijn grootste kritiek op het boek is dat het wel gaat over Iran en over de verschillen tussen Iran en Nederland, maar dat de schrijfster een selectief en eenzijdig beeld geeft.
Dat doet ze met name door dingen niet te melden. Een van de weinige dingen die ze wel vertelt over Iran is dat automobilisten gevaarlijk rijden. Waarom wordt juist dat verteld en andere, grotere problemen verzwegen?
En hoe kan het dat ze nooit zegt dat de dingen die ze in Amsterdam doet in Iran niet kunnen en mogen? Je kan daar toch bijna niet omheen?
Als ze wel wat zegt over Iran dan zit er een bepaalde suggestie in. Zo zegt de schrijfster dat mensen in Nederland vooroordelen hebben over Iraniërs. En dan noemt ze o.a. (hoofdstuk 8): hele lichaam en gezicht bedekt met dikke, zwarte doeken en hekel aan honden. Maar … die dingen zijn toch gewoon grotendeels waar? Oké, misschien niet per se dikke doeken maar bedekte kleding is in Iran voor vrouwen wel degelijk een wettelijke verplichting.
Het lijkt erop dat ze bepaalde informatie vooral niet wil geven. En dat ze wil uitdragen: “Iran: niks aan de hand!”
Een onderwerp in het boek is de opiumverslaving van de vader van Arghavan. Goed dat ze dit onderwerp aan de orde stelt.
Diepgang in dit boek komt van de levenslessen die Johan vertelt. En van de interessante vergelijkingen tussen bomen en mensen. Helaas heb ik hier door mijn ergernis te weinig van meegekregen. te koop via bol.com
De Amerikaan van Karadj, Keyvan Shahbazi, 2021
Dit boek speelt zich af in Iran, in de jaren rond de islamitische revolutie. Het is een autobiografisch verhaal. Eerst lezen we veel over de familie van hoofdpersoon Piruz. Een aantal keren dacht ik: o ja, dit is typisch Iraans.
Later gaat het over de islamitische revolutie. Piruz belandt al snel in de gevangenis. Hij ontmoet daar o.a. Raisi, die nu president is van Iran maar toen aanklager was en martelingen toestond. Over die martelingen: het boek verhaalt van meerdere martelingen. En van meerdere executies.
Piruz vlucht uiteindelijk via Turkije naar Nederland. Ik vraag me af of het tussen hem en zijn moeder nog ooit is goed gekomen. Uit het boek komt naar een wel heel naar beeld naar voren van haar.
Voor iemand die (zoals ik) al eerder over Iran heeft gelezen is het verhaal van “De Amerikaan van Karadj” niet nieuw. Het heeft mij ook niet echt nieuwe inzichten gebracht.
Hoe dan ook, naar deel 2 (over hoe het verder ging met Piruz na zijn vlucht) ben ik heel benieuwd. te koop via bol.com
Het geheim van het vuur, Farah Karimi, 2005
Dit boek verhaalt over het leven van Farah Karimi. Van haar geboorte in 1960 tot 2005, het jaar waarin dit boek verscheen. Karimi heef lange tijd gezwegen over haar verleden, en dan met name over voor welke Iraanse verzetsbeweging zij werkte. Het is goed, en dapper, dat zij in dit boek nu openheid geeft.
Uit het boek komt naar voren dat zij hoorde bij MKO. In Iran sloot zij zich bij hen aan; ze brak vervolgens met MKO maar sloot zich later toch weer opnieuw bij hen aan. En ze verliet hen weer. Nu zegt ze dat MKO heel verkeerd zijn, ze gebruikt zelfs het woord crimineel.
Ik had gehoopt en ook verwacht dat Karimi zou terugkijken op haar eigen persoon in deze periode. Toen nam ze verkeerde beslissingen (ook nog als 24-jarige in Duitsland ging zij terug naar het door haarzelf nu verafschuwde MKO). Wat heeft zij daarvan geleerd? Hoe maakt zij dat dit haar niet opnieuw zal overkomen? Helaas zegt het boek hier erg weinig over. Dat laat mij achter met een naar gevoel. Karimi heeft momenteel een van de hoogste functies van Nederland, zij is nl. lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks. De lat mag dus hoog liggen.
Haar beslissing om eerst absoluut niets met de Islamitische Republiek Iran te maken te willen hebben en er later toch naartoe te gaan (o.a. als lid van de Tweede Kamer) blijft ook na het lezen van dit boek vragen oproepen. Waarom is ze over zo’n belangrijke kwestie opeens van mening veranderd? Dat behoeft meer uitleg dan dat ze in dit boek geeft! te koop via bol.com
Over Iran, geschreven in de VS, Australië etc.
Gina Nahai, schrijfster van Iraanse komaf, woonachtig in Los Angeles, heeft met ‘De schreeuw van de pauw’ een pracht van een boek geschreven. Haar personages zijn onvergetelijk en het boek leest super vlot. En, voor het geval dat het jou ook beviel: er zijn nog een aantal boeken van haar. Uit de VS komt ook het merkwaardige boek ‘Not without my daughter’. Destijds had echt iederéén dit gelezen. En dan hebben we nog het Iraanse boek dat in 2020 de shortlist van de International Booker Prize haalde: The enlightenment of the Greengage tree.
De schreeuw van de pauw (Cry of the peacock), Gina B. Nahai, 1991
Dit boek volgt een Iraans-joodse familie, van 1780 tot het einde van de twintigste eeuw. Al doende komen we veel te weten over de geschiedenis van Iran. Het verhaal en de hoofdpersonen zijn heel aansprekend. Het is nu jaren geleden dat dit boek gelezen heb, maar sommige personages staan mijn nog helder voor ogen. De Nederlandse versie is alleen nog tweedehands te koop. De Engelse versie is wel nog ruim verkrijgbaar. te koop via bol.com
Het noodlotskind (Moonlight on the avenue of faith), Gina B. Nahai, 1999
Dit boek lijkt de opvolger van ‘De schreeuw van de pauw’ te zijn. Het gaat over een Iraans-joodse familie, m.n. over Roxanna de Engel. Het speelt zich af eerst in Iran en later in Turkije en in de VS. te koop via bol.com
Caspian rain, Gina B. Nahai, 2007
Een meisje uit een arme en best wel vreemde familie huwt een rijke man. Zij krijgen een dochter en het huwelijk loopt al snel niet meer goed. Dit boek is niet vertaald in het Nederlands. te koop via bol.com
The luminous heart of Jonah S., Gina B. Nahai, 2014
Joodse Iraniërs in Los Angeles, daar gaat dit boek over. De hoofdpersonen, zoals Raphael’s son, zijn vrouw en Elizabeth, zijn onvergetelijk. Gina Nahai weet de personages echt tot leven te brengen. Dat was zo in ‘Schreeuw van de pauw’ en ook in dit boek. Het verhaal van ‘The luminous heart’ is origineel en verrassend. Het maakt het boek tot zowel familieroman als misdaadverhaal.
Het boek bevat kritische opmerkingen over Iraniërs, bijvoorbeeld over hun rol tijdens de Islamitische Revolutie. Ook worden de inflexibele ideeën van Iraniërs, over het huwelijk bijvoorbeeld, naar voren gebracht. Dit boek is niet vertaald in het Nederlands. te koop via bol.com
Dochter van Isfahan (The blood of flowers), Anita Amirrezvani, 2010
Speelt zich af in het Esfahan van de 17e eeuw. Het gaat over een meisje dat, nadat haar vader overleden is, samen met haar moeder de grote stad belandt. Zij sluit een tijdelijk huwelijk, ze knoopt steeds mooiere tapijten. Het is een enigszins geromantiseerd maar wel spannend verhaal. te koop via bol.com
Prinses van Perzië (Equal of the sun), Anita Amirrezvani, 2012
Iran, 1576: de sjah overlijdt zonder een opvolger benoemd te hebben. Pari zou een goede keuze zijn, maar … zij is vrouw. Pari’s broer wordt de nieuwe sjah en Pari probeert zijn eerste adviseur te worden. Na de dood van haar broer, wordt haar halfbroer sjah. En opnieuw gaat Pari voor eerste adviseur. Het verhaal van Pari wordt verteld door Javaher, een eunuch die voor Pari werkt.
Ik vond dit boek niet zo goed als Amirrezvani’s andere boek, Dochter van Isfahan. Het lijkt alsof Prinses van Perzië te veel herhalingen heeft. Mooi is dat elk hoofdstuk begint met een verhaal uit Shahnameh, het beroemde epos geschreven door Ferdowsi. te koop via bol.com
In een sluier gevangen (Not Without My Daughter), Betty Mahmoody, 1991
De avonturen van een Amerikaanse die getrouwd is met een Iraniër. De Iraanse echtgenoot dwingt haar om in Iran te wonen en verbiedt haar van alles en nog wat. Betty Mahmoody ontsnapt uiteindelijk, samen met haar dochter. Het is een spannend verhaal en nog echt gebeurd ook. De feiten in het boek zijn niet altijd juist (zo schrijft Mahmoody dat MKO pro-sjah is). En het boek geeft een wel erg negatief beeld van Iran, de Iraniërs en de Iraanse cultuur. te koop via bol.com
Op vleugels van de adelaar (On wings of eagles), Ken Follett, 1983
Eerdere boeken van Follett waren fictie; dit boek is gebaseerd op feiten. Ross Perot (ja, de voormalige presidentskandidaat) haalde Follett over om een boek te schrijven over zijn, Perot’s, avonturen in Iran. Perot was in 1979 hoofd van een bedrijf met werknemers in Iran. Twee van zijn werknemers belandden tijdens de islamitische revolutie in de gevangenis. Na veel actie en drama kunnen ze uiteindelijk Iran verlaten. te koop via bol.com
De boekhandel van Teheran, Marjan Kamali, 2020
Dit is een boek dat je vlot kan uitlezen. Het is makkelijk geschreven en daarnaast maakt het verhaal nieuwsgierig naar de afloop.
Zonder te veel te vertellen over het verhaal, kan ik wel zeggen dat dit boek een pleidooi is voor echte liefde. Degene voor wie je valt en tot wie je zo aangetrokken voelt, dat is degene waar je mee moet trouwen. In het boek doen enkele hoofdpersonen dat niet. Ze trouwen in plaats met iemand die hun familie heeft uitgekozen, uit dezelfde klasse. Die beslissing blijft hun hun leven lang dwars zitten.
Het boek vertelt veel wetenswaardigheidjes over de Iraanse cultuur. Vooral lezen we veel over Iraans eten. Ook een stuk van de geschiedenis van Iran wordt verteld. Met name over Mossadegh en over de Islamitische revolutie krijgt de lezer de hoofdlijnen mee. te koop via bol.com
The Enlightenment of The Greengage Tree, Shokoofeh Azar, 2017
De schrijfster neemt ons mee naar het dorpje Razan in Iran en laat ons het leven volgen van een gezinnetje. We leven met hen mee vanaf 1979, het jaar van de Islamitische revolutie. Shokoofeh Azar neemt ons o.a. mee naar 1988, het jaar waarin duizenden mensen geëxecuteerd werden. En naar de Iran-Irak-oorlog. Het is een aangrijpend verhaal.
Azar weet veel aspecten van de Iraanse geschiedenis en hoe de mensen daarmee om gingen heel treffend te beschrijven. Bijvoorbeeld, en er zijn veel andere voorbeelden te noemen, vertelt zij overtuigend waarom oom Khosrow zich zoveel bezig houdt met Osho (ook wel bekend als Bhagwan) en niet met Iran.
Het woord ‘enlightenment’ (verlichting) uit de titel komt vaak terug in het boek. Bijvoorbeeld bij de meditatie van moeder Roza in de greengage tree (reine claude-boom). Maar ook als Roza seks heeft met de reiziger, lezen we: the enlightenment of love.
In het boek komen jinn’s voor, én demonen en zeemeerminnen. Deze magisch-realistische elementen lijken Shookofeh Azar te helpen om haar verhaal te vertellen.
Dit boek is moeilijk maar de moeite waard. Het stond op de shortlist voor de International Booker Prize 2020. te koop via bol.com
Aria, Nazanine Hozar, 2020
Aria is de hoofdpersoon in de eerste roman van Nazanine Hozar. We volgen haar van de vijftiger jaren tot kort na de islamitische revolutie. En we volgen haar in het arme zuiden van Teheran en in het welvarende noorden. Ook ontmoeten we vertegenwoordigers van alle geloven die in Iran voorkomen. Kortom: we zien heel wat van Iran! Misschien moet je af en toe iets googlen. Want weet iedereen dat Evin de gevangenis van Teheran is. En dat Zoroastrisme een oud geloof is (ouder dan de islam).
Maar al met al een mooi en makkelijk boek. Heel geschikt voor op het strand. te koop via bol.com
Klassieke Iraanse boeken
En hier was het dus ‘handen in het haar’. Niet bij alle hieronder genoemde klassiekers, maar bij sommige toch echt wel. Bijvoorbeeld bij Prins Ehtejab, en ook bij Touba. Zonder Soloetsj daarentegen heb ik met veel plezier gelezen. Het is dat zijn bekendste werk, Kelidar, zo omvangrijk is anders had ik dat ook wel gelezen. Kelidar omvat tien boeken en 3000 bladzijden!
Prins Ehtejab, Hushang Golshiri, 1969
De laatste dagen van prins Ehtejab lijken aangebroken. De prins bekijkt oude foto’s en oude boeken en de herinneringen buitelen over elkaar heen. Herinneringen aan zijn grootvader, de wreedheid zelve. Herinneringen aan zijn echtgenote Fakhronnesa en aan het dienstmeisje Fakhri. De prins dwong Fakhri om zich te kleden in de jurken van zijn echtgenote en ook haar rol te spelen. En zo komen er nog veel meer, meest slechte, herinneringen naar boven. Duidelijk is dat de familie van prins Ehtejab zich behoorlijk misdragen heeft en dat ze hun positie misbruikt hebben. De grootvader van prins Ehtejab vertoont veel gelijkenis met de gouverneur van Esfahan die een zoon was van sjah Naseraddin.
De stijl van dit verhaal is ongeordend. Er is geen indeling in hoofdstukken. Er wordt abrupt en zonder aankondiging gesprongen in de tijd. En de vertellende ik wisselt ook zonder enige aanduiding. Daardoor vraag je je voortdurend af: Wie is nu de ik? Wie is nu de hij of zij? Deze onduidelijkheden bepaalden en verprutsten nogal eens mijn leeservaring.
In eerste instantie vond ik dan ook dat dit boek het label `goede literatuur` helemaal niet verdient. Later begreep ik dat dit boek behoort tot het genre ´stream of consciousness´ (gedachtenstroom). Een Nederlands boek in dat genre is Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers en dat boek heeft de Libris Literatuurprijs 2021 gewonnen. te koop via bol.com
Het offer (A Persian requiem), Simin Daneshvar, 1969
Jaren geleden ben ik eens aan deze Iraanse roman begonnen, toen kon ik er niet doorheen komen. Bij een tweede poging heb ik “Het offer” wel uitgelezen, ook al begreep ik hier en daar niet helemaal hoe het in elkaar zat. Het gaat over een Iraanse familie tijdens de tweede wereldoorlog. Iran was de facto bezet door de Engelsen. Yousef weigert met hen samen te werken; zijn vrouw Zari ondervindt hiervan ook de gevolgen.
Of de Nederlandse vertaling nog verkrijgbaar is weet ik niet, in ieder geval is de Engelse vertaling wel beschikbaar. In het Engels heet dit boek ‘A Persian requiem’. te koop via bol.com
Sutra & Other Stories, Simin Daneshvar, 1994
Zes verhalen van deze bekende Iraanse schrijfster. Ik heb ervan genoten. De verhalen zijn vaak tragisch. Er komt veel armoede en oneerlijkheid in voor. Daneshvar schrijft met veel compassie en in een mooie stijl. Ik vond Anis het mooiste, vanwege de humor in dat verhaal. te koop via bol.com
Zonder Soloetsj (Missing Soluch), Mahmud Doulatabadi, 1979
Een dorp in Iran, de jaren zestig; dat is de setting van dit verhaal. Het eerste dat opvalt is dat de mensen zo arm zijn. Er is geen eten, kinderen moeten in de sneeuw werken zonder schoenen aan hun voeten … De start van het verhaal is traag en het gaat in eerste instantie bijna alleen over die armoede. Maar al snel wint het verhaal aan vaart en er gebeurt van alles. Het wordt dan spannend.
Het verhaal wordt direct en chronologisch verteld. De gevoelens van Mergan, de hoofdpersoon, worden heel goed beschreven. Haar gevoelens zijn niet enduidig, zij twijfelt en weet niet wat te denken. Bijvoorbeeld over de ‘ontmoeting’ met Sardar in zijn schuur.
Sommige gebeurtenissen zijn gruwelijk. Ik denk aan Hadjer en haar huwelijk. In ons land in onze tijd zouden hiervoor meerdere mensen de gevangenis in gaan …
Armoede lijkt de oorzaak van veel van de ellende in dit boek. En armoede lijkt de mensen ook hard en bruut te maken. Ik denk aan Abbas die zijn zusje met een riem wil slaan en ook nog zonder reden.
Al met al een boek dat de moeite waard is. En aanzet tot nadenken en/of discussie. te koop via bol.com
Vrouwen zonder mannen (Women without men), Shahrnush Parsipur, 1990
Dit boek vertelt de verhalen van vijf vrouwen. Ze wonen allen in Iran en ze zijn allen, in ieder geval tijdens een deel van het verhaal, ongehuwd. Parsipur´s verhalen maken helder hoe deze vrouwen onderdrukt worden. Zo vertelt zij hoe de ideeën over maagdelijkheid het leven van deze vrouwen beïnvloeden. te koop via bol.com
Toeba en het belang van de nacht (Touba and the meaning of night), Shahrnush Parsipur, 1989
Het boek begint met Touba als jong meisje en eindigt met haar dood. We leven mee met Touba, en met de ontwikkelingen in haar land, Iran. Het verhaal is interessant en ook zoals ik het van Iraniërs ook wel gehoord heb.
Touba is een lang boek, en af en toe ook wat langdradig. En dan is er ook nog een lange inleiding, en een lang nawoord.
Het boek is deels gemakkelijk (vergelijkbaar met The blood of flowers van Anita Amirrezvani), maar deels ook niet! Grote delen vond ik moeilijk te vatten en nog moeilijker te plaatsen. Ik vraag me echt af of alles met reden is geschreven of soms ook min of meer zo maar. Want wat is bijvoorbeeld de betekenis van het verhaal over de Engelsman? En waarom staat er dat hij eigenlijk een Fransman is? En waarom geeft hij een diamant? Zulke vragen zijn er heel veel te stellen over “Touba and the meaning of the night”. Helaas kan ik, toch een ervaren lezer, de antwoorden niet goed bedenken. Dit boek zou een goed boek zijn voor een leesclub!
Voor zover ik heb kunnen achterhalen is dit boek ook verkrijgbaar in Iran. Parsipurs boek ‘Women without men’ wordt in Iran wel sterk afgekeurd. Of het verboden is weet ik niet. Shahrnush Parsipur woont momenteel in de VS. In Iran zat zij jarenlang in de gevangenis zonder duidelijke reden. te koop via bol.com
En nog drie heel bijzondere Iraanse boeken
Ze passen in geen enkele van mijn categorieën, maar zijn zijn zó de moeite waard. Hieronder ziet u over welke drie boeken ik dat vind.
Persepolis, Marjane Satrapi, 2000
De schrijfster vertelt over haar jeugd in het Iran van net voor en net na de Islamitische Revolutie. Ze doet dit in de vorm van een stripboek. Haar treffende tekeningen zijn in mijn geheugen gegrift. De verhalen zijn tragisch, met soms een komische noot. Eén van de verhalen gaat over de jonge jongens die tijdens de Iran-Irak oorlog naar het front werden gestuurd. Met een sleutel om om hun hals te dragen. Hen werd verteld dat het de sleutel naar de hemel was. Onderwijl gaat het leven wel min of meer door en we lezen en zien hoe de hoofdpersoon naar haar eerste feestje gaat. te koop via bol.com
Crowning anguish, memoirs of a Persian princess from the harem to modernity, Taj Al-Saltanah, 1884
Dit is een fascinerend boek! Je moet er moeite voor doen, want het is in het Engels en ook niet in een gemakkelijke stijl, maar het is de moeite waard.
‘Crowning anguish’ is de autobiografie van Taj, één van de vele dochters van sjah Naser ed-Din van Iran. Dit is overigens dezelfde sjah die ook voorkomt in ‘Salam Europa!’ van Kader Abdolah. Taj schrijft over de harem waar zij woonde als kind, over haar huwelijk en scheiding en over haar scholing. Zij leefde van 1883 tot 1936. Taj heeft een nogal negatieve houding en zij klaagt over alles. Maar natuurlijk was zij (in ieder geval materieel opzicht) veel beter af dan 99,9% van de Iraniërs destijds.
Het boek heeft een lang voorwoord. En het bevat unieke en heel interessante foto’s. te koop via bol.com
My Uncle Napoleon, Iraj Pezeshkzad, 1973
In de veertiger jaren van de vorige eeuw wonen allerlei leden van één familie samen in een tuin in Teheran. Dit boek vertelt over hun avonturen. Uncle Napoleon is de stamvader van de familie. Het boek is een soort slapstick, maar wel gebaseerd op echte Iraanse gewoonten en normen en waarden.
Op basis van het boek werd een tv-serie gemaakt die erg populair was in het Iran van de zeventiger jaren. te koop via bol.com
Iraanse boeken anno nu
Helaas heb ik nog geen boeken gevonden die passen in deze categorie. Ik zou hier werken willen plaatsen die spelen in het Iran van nu. Boeken die gaan over het leven in Iran in de eenentwintigste eeuw en zich nu eens niet afspelen in het verre verleden of rond de Islamitische revolutie. Heeft u tips, ga dan naar contact en stuur mij een mailtje.
Op reis naar Iran?
Zin gekregen om Iran te bezoeken? Er zijn diverse reisorganisaties die Iranreizen in hun pakket hebben. Iran Silk Road heeft meer dan 12,5 jaar ervaring in Iran.
Tolk nodig? Vertaalwerk?
Tolk & Vertaalbureau Iran is gespecialiseerd in tolk- en (beëdigde) vertaalwerkzaamheden van Nederlands naar Farsi/Dari en van Farsi/Dari naar Nederlands