Hoe was het in Mexico? Dat vraagt iedereen. Maar een rechttoe rechtaan antwoord heb ik niet.
Hieronder lees je wel hoe onze reis zich ontwikkelde. Tijdens de reis heb ik om de paar dagen iets geschreven. En, terug in Nederland, schreef ik nog een laatste notitie met daarin wat me nu eigenlijk het meeste is bijgebleven.
Dag 5, Cancun
We zijn nu enkele dagen in Cancun. Ons verblijf is ‘downtown’; we hebben de ‘hotel area’ bezocht (om naar het strand te gaan, gaat heel makkelijk met de bus) en we zijn naar Isla Mujeres geweest.
Gemengde gevoelens overheersen. ‘Down town’ is leuk en gezellig; het strand, in ‘hotel area’, is fantastisch. Of het wel strandweer is, is telkens wel een beetje de vraag. Het weer zou ik typeren als ‘enigszins onbetrouwbaar’: er is zon, maar we hadden ook regen. Een keer was er een enorme stortbui. Het was helemaal donker geworden ondanks dat het midden op de dag was en de straten waren rivieren geworden. We waden hand in hand door de duistere, ondergelopen straten en kwamen slechts met moeite thuis.
Over down town Cancun ben ik enthousiast. Het heeft sfeer! De pleinen en pleintjes, de muurschilderingen en de vele vervallen gebouwen: het spreekt mij wel aan. De restaurants zijn vriendelijk en verwelkomend. Ik heb hier heel lekkere dingen gegeten: ceviche, cocktel (een soort koude vissoep in een cocktailglas). Restaurant Pescaditos is onze favoriet. En van veel locals blijkbaar ook. Wij ontmoetten daar twee advocaten. Degene die het meest dronken is komt uit Merida en hij excuseert zich voor zijn toestand. Zijn vriend is een Cancunner.
Of de hotels in Cancun goed zijn, weet ik niet. Ik weet wel dat onze plek, Gaia Studios, ons niet blij of comfortabel heeft gemaakt. Alles in ons appartement is oud en lelijk. Bij aankomst werden we verwelkomd door een toilet dat niet doorspoelde. Het was snel genoeg opgelost, maar toch. De badkamer is onpraktisch en het appartement heeft geen ramen. Er wordt eens in de zes dagen schoongemaakt en je krijgt één handdoek per persoon voor zes dagen. We betaalden meer dan 100 euro per nacht voor dit ….
Naar Isla Mujeres met de boot was relaxed en ik genoot van het ritje en het uitzicht. Op het eiland hebben we een flink stuk gewandeld en mooie huizen gezien (en auto’s en beton en geen natuur). De stad op Isla Mujeres was een schok. Wat een verschrikkelijke toeristenwinkels en zo veel! Wat een ordinaire mensen hier! En zo veel extreem dikke mensen. Ik dacht: ‘Stop, stop! Ik kan niet nog een dik mens zien.’ En dik is voor mij niet een paar kilootjes extra; dik is voor mij als iemand twee keer zo veel weegt als ie zou moeten wegen. En dat komt zowel bij de Amerikaanse als Mexicaanse toeristen vaak voor …
Op zo’n manier vraag ik me dus af wat wij over een maand zullen zeggen over onze reis door Yucatan.
Overigens is echt alles wat je in Cancun ziet minder dan 55 jaar oud. Voor 1970 was Cancun een indianendorpje met zo’n 100 inwoners. Alles veranderde toen de Mexicaanse overheid, na uitgebreide studie, besloot om hier een toeristisch resort te gaan bouwen. Samen met particuliere ondernemers gingen ze aan de slag. Het doel was om veel Amerikaanse toeristen te trekken. En dat is gelukt!
Dag 11, Sisal
We verblijven in La casona de Sisal en waren blij en tevreden met onze kamer, ons bed en onze badkamer. Prettig is dat je ook kan zitten bij het zwembad en ook op het dakterras. Het restaurant van het hotel, Zama, was gesloten. Dat is niet goed! Lees mijn verhaaltje hieronder over Sisal maar.
Sisal is alles wat je wenst voor een verblijf aan het strand. Alleen een ding ontbreekt en ik kom er zo direct op terug.
Het strand is prachtig, lang en breed. En er zijn veel parasols en stoeltjes en ligbedden. Het dorp is erg rustig.
Wij wandelden naar de flamingo’s: helemaal door het dorp naar de haven en nog een stukje verder. Daar zijn de flamingo’s. En de pelikanen en nog meer vogels die ik niet bij naam ken. De precieze locatie is aangegeven in Google Maps (El santuario del Flamenco). Het is dus niet nodig om met een tour te gaan om de roze vogels te zien.
En nu wat er ontbreekt in Sisal: restaurants! Ze zijn er wel, maar ze zijn bijna nooit open. Om 18:00 gaan ze dicht. En pas na 9:00 ‘s-ochtends kan je ontbijt krijgen. Erg ongezellig! En buitengewoon ongastvrij! Er zijn meerdere hotels en veel huisjes in Sisal, maar de toeristen die daar verblijven moeten het maar uitzoeken!
Wij waren vijf dagen in Sisal en met veel gepuzzel en navragen vonden wij wat oplossingen. Voor degenen die ook naar Sisal gaan volgen hier de details. Restaurant Klu’um is open tot 20:30. Italiaans restaurant Papparazzi is open tot 23:00. Een licentie voor alcohol hadden ze toen wij er waren nog niet. De eigenaar baalt daarvan en ik verwacht dus dat die licentie er wel binnenkort zal komen. Bar Flamingo Loco was elke avond open voor een drankje en gezelligheid. ‘s-Ochtends vroeg kan je terecht bij Don Moss voor een taco of broodje met de beste cochinita pibil (een lokale specialiteit, varkensvlees). Ze openen om 5:00 en sluiten om 10:00. De lokale vissers komen hier eten alvorens uit te varen.
Overigens is het weer ook in Sisal niet stabiel. Een avond en nacht was er een flinke storm.
Vandaag gaan we naar Merida. De verhalen over deze stad beloven veel. Merida is naar verluidt een gezellige en mooie stad met veel bezienswaardigheden. Op weg naar Sisal kwamen we al door Merida en wij zagen wat anders. We zagen kleine, armoedige huizen, sommige verlaten en andere nog bewoond. We zagen geen restaurants, parken of pracht … Ik ben benieuwd hoe het in het echt zal zijn in Merida. We hebben ons hotel gereserveerd voor twee nachten; verlengen kan altijd nog.
Dag 14, Merida
Merida heeft het: de mooie hotels (ons hotel is Kuxtal hotel boutique), winkels en restaurants. Ik had ze in al in Cancun downtown verwacht, maar daar was het meer authentiek en gericht op de locals. Hier in Merida zijn er veel Amerikanen en de voorzieningen zijn op hen afgestemd. het is mooi en best fijn om eventjes zoveel luxe te hebben.
We zien veel Amerikaanse pensionados. Ze zien eruit alsof ze best wat geld te besteden hebben.
We gingen ook naar een muziekvoorstelling waar zo wat alleen maar Amerikanen waren (bij Tropico 56). Wij kwamen daar doordat we in Sisal een Amerikaans stelletje hadden ontmoet. Zij horen bij de groep die elkaar ontmoet bij Tropico en ze nodigden ons uit.
Het Museo del Pueblo Maya in Dzibilchaltún is helaas gesloten. Jammer! We gingen wel naar Museo Regional de Antropología (ook wel Palacio Cantón). Dit museum over de Maya’s is gehuisvest in een koloniaal paleis. De man die dit paleis begin 20ste eeuw bouwde en er een tijdje woonde, streed tegen de Maya’s. Grappig dat nu in zijn huis Maya-beeldjes e.d. tentoongesteld worden. Bijna alle teksten in dit museum zijn helaas alleen maar in het Spaans … In de omgeving van dit museum zijn er nog meer grote, prachtige koloniale huizen.
Lunch op de markt was lekker en leuk. Je eet hier voornamelijk rauwe vis. De vrouwen van de restaurantjes kwetteren als vogels om de klanten binnen te halen.
Uxmal is een verlaten stad waar zo’n 1000 jaar geleden Maya-indianen woonden. Het is een uurtje rijden van Merida. Het is voor mij de eerste keer dat ik een indianenstad ga bezoeken. In Uxmal zijn nog veel bouwwerken intact gebleven (of gerestaureerd?). Het is indrukwekkend.
Het paleis van de gouverneur is mooi. De architectuur van het gehele gebouw als de geometrische patronen op de bovenste rand trekken mij.
De piramide van de waarzegger is enorm, met een enorme trap. Eén: ik ben onder de indruk. Twee: ik moet lachen als ik hoor dat de priesters telkens die trappen op en af moesten klimmen. Drie: ik gruw van het plaatje van die trap (bijgevoegd) dat ik later in het Chocolademuseum (waarover hieronder meer) zie. Bloed! Mensenoffers! Hoe gruwelijk!
De ruïnes van Uxmal zijn de moeite waard. En, ik had het misschien niet verwacht, maar het Chocolademuseum is dat zeer zeker ook. Hier krijg je context. Over de mensenoffers, maar ook over allerlei andere dingen van de Maya’s. Je vindt uit in welke tijd ze hier woonden (van 700 tot 1000 na Chr.), je ziet hoe ze woonden en nog veel meer. Chocolade was een belangrijke drank voor de Maya’s. Het museum laat het zien en vertelt nog veel meer over chocolade.
Dag 17, Campeche
Eerder heb ik Cancun aangeduid als authentieker en Merida als luxe. Campeche overtreft Merida nog qua luxe. Het historische centrum is prachtig opgeknapt, vooral calle 59. De huizen zien er pico bello uit en zijn ‘s-avonds fraai verlicht. Hier zijn er tal van chique restaurants en hotels (ons hotel is hotel Lopez). Deze gelegenheden hebben een prachtige inrichting en duur eten.
Gewone restaurantjes lijken er niet zo veel te zijn. En als ze er al zijn dan sluiten ze vaak vroeg (om 16:00 of 19:00 bijvoorbeeld). En veel van deze restaurantjes hebben ook geen alcohol.
Wij aten een keer heel duur, bij Kalamata Mediterráneo, terwijl dat niet zo onze bedoeling was. De andere keer aten we taco’s bij Santo Taquito y Otros Milagritos. De taco’s waren lekker, maar ik miste mijn drankje. Ze hebben namelijk alleen maar bier en dat drink ik niet. We gingen nog naar salón Rincón Colonial voor een drankje. Gezellig! Eten hebben ze volgens mij daar niet. De derde avond aten we bij Bodega 59 en we waren tevreden over de sfeer, het eten, de wijn en de prijs.
De markt ten zuiden van het historisch centrum is leuk voor lunch.
Al met al was ik niet overtuigd van de horeca van Campeche.
Ik heb nog wel een citaat. Na ons bezoekje aan het Museo de Arquitectura Maya (best wel aardig), zei ik: “En nu een terrasje!”. Na een kwartier lopen wisten we het weer: die zijn er geen in Campeche.
Wij bezochten ook Centro Cultural Casa No. 6. Dat is interessant want je ziet hier hoe de rijke handelaren vroeger woonden.
Er zijn niet veel bezienswaardigheden in Campeche. En wat er is, stelt niet veel voor. Zo zijn de stadswallen meer stadswalletjes. En de Malecon, de boulevard langs de zee, is een weg met veel verkeer met een kaal trottoir er langs. Ik kan er niet meer van maken. Playa Bonita, het strand, heeft vreselijke recensies; wij hebben er maar van afgezien om daar naartoe te gaan.
Campeche viel mij heel erg tegen. Ik dacht: Wat doe ik hier? Er is hier een mooi gerestaureerde straat, maar er zijn hier geen normale mensen. Geen locals te bekennen en alleen maar rijke toeristen.
Morgen gaan we naar Valladolid. Daarna hebben we nog ruim een week over in Tulum. Hopelijk is het daar wel gezellig.
Dag 21, Valladolid
Ja, Valladolid is gezellig. Leuke straatjes en meer dan genoeg restaurantjes. Ik ben blij hier! Met wat geld heb je hier een relaxte vakantie. En voor te veel avontuur hoef je hier niet bang te zijn … Er zijn veel toeristen in Valladolid. Ik hoor veel Amerikaans en Frans. In het weekend komen er ook Mexicaanse toeristen.
We bleven vier dagen in Valladolid dus we hadden tijd om veel bezienswaardigheden te bezoeken. Zoals Casa de los Venados, het huis van een rijk Amerikaans stel. Het huis is propvol met Mexicaanse voorwerpen en kunst. En het huis is super mooi gerenoveerd. Leuk en bijzonder dat de eigenaar zijn rijkdom niet verborgen houdt, maar met ons deelt. In Casa de los Venados zie je, net zoals overal in Mexico, veel doodshoofden. Volgens de Mexicanen hoort de dood bij het leven en de overleden voorouders horen er ook bij.
Vandaag gaan we naar Convento de San Bernardino de Siena en krijgen een idee van het leven hier lang geleden. De Franciscanen die in dit klooster woonden, de Spaanse bezetters, de Maya’s die hier oorspronkelijk woonden: het verhaal wordt beetje bij beetje helderder.
We zagen in Valladolid ook ons eerste cenote, cenote Zaci. Als ik het goed begrijp heeft Yucatan heel veel ondergrondse rivieren. Soms stort de grond boven in en dan heb je een cenote. Heel mooi en vaak, zoals bij cenote Zaci, kan je er in zwemmen.
Onze volgende cenote was bij Hacienda Oxman, een voormalige sisalplantage (maar daar kan je helaas niks meer van zien). Er is, behalve de cenote, ook een restaurant en een zwembad. Op de zondag dat wij er waren was het gezellig druk. Veel Mexicanen brengen hier hun zondagmiddag door. Wij zijn bijna de hele dag gebleven.
En we gingen vanuit Valladolid naar Chichen Itza, de Mayastad die één van de zeven wereldwonderen is. Met een collectivo, een kleine bus, is dat goed te doen. Een tour, een gids e.d. heb je helemaal niet nodig. Chichen Itza is natuurlijk prachtig. Heel gek is dat de verkopers van prullen tot op enkele meters afstand van de ruïnes staan. Ze doen er alles aan om de aandacht van de bezoekers, met gekke fluitgeluiden bijvoorbeeld, van de ruïnes naar hun prullen te verplaatsen. En dat lukt verrassend vaak!
Dag 25, Tulum
Tulum heeft de naam te druk, te Amerikaans en te hip te zijn. Toch voel ik me hier als een vis in het water! Het dorp is ronduit gezellig. Het eten is meestal goed en vaak ook excellent. Het strand is prachtig en de beach clubs ook. Ons verblijf in Tulum heeft ons goed gedaan!
Okay, er valt altijd wat te mauwen. En dat is dat een dagje strand je hier wel bijna 100 euro gaat kosten. Een collectivo (kleine bus) naar het strand kost een paar euro. Maar dan. Ga je naar links vanaf de rotonde, dan kom je op het publieke strand. De toegangsprijs is zo’n 40 euro voor twee personen. Een ligbedje, parasol en lunch brengt je wel tegen de 100 euro. Ga je bij de rotonde rechts dan kom je bij hotels en beach clubs. Wij gingen naar Orchid beach club en betaalden met z’n tweeën zo’n 80 euro voor ligbedje, parasol en lunch. Het strand van Tulum is dus eigenlijk voor de rijken. En als je niet rijk bent, dan blijf je maar in het dorp.
Vreemd (en handig?) is dat in Tulum overal medicijnen verkocht worden die je in Nederland alleen op recept kan krijgen.
Dag 35, Geldrop
Yucatan maakte me blij. De verlaten Mayastad Uxmal; het zwemmen in een cenote: dat was fantastisch. En Tulum, met strand en gezelligheid, was precies wat ik nodig had alvorens weer terug te gaan naar het slechte weer hier in Nederland. En het eten, vooral de rauwe vis, was heerlijk. Taco’s kunnen allerlei vulling hebben en ze zijn vaak ook erg lekker.
Yucatan maakte me ook wanhopig. In Sisal, waar de restaurants zo beperkt open zijn, ga je als je niet heel zorgvuldig plant zonder eten naar bed. De Yucatanezen waren overigens in het algemeen niet erg klantgericht. In Campeche vroeg ik me af wat ik daar deed, in een soort open lucht-museum zonder kraak of smaak.
Vooraf had ik gedacht dat Campeche juist geweldig zou zijn, samen met Merida. Ik dacht dat door wat mensen met Mexico-ervaring mij vertelden. Ze vertelden me ook dat Cancun en Tulum verschrikkelijk zouden zijn. En de reisgids en reiswebsites spraken dat niet tegen. Nou, mijn oordeel is zo ongeveer tegenovergesteld! Zie onderstaand plaatje.
Vooraf had ik ook gedacht dat wij met de tren Maya zouden reizen. De tren Maya is een recent gebouwde treinverbinding die door heel Yucatan loopt. Maar waarom zou je met de trein gaan: de Ado-bussen zijn perfect. De bus, bijvoorbeeld die van Campeche naar Merida, gaat elk half uur en de trein maar twee keer op een dag. Er was heel veel protest tegen de tren Maya, o.a. omdat er jungle voor moest gekapt worden. Triest dat nu dat die trein er is, er niet veel gebruik van wordt gemaakt.
Tenslotte ben ik heel blij dat ik wat geld heb. Yucatan is niet goedkoop en reizen ‘on a budget’ is hier niet makkelijk.
Hieronder zie je onze reis in kaart gebracht:
